Thoái hóa khớp gối là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất, đặc biệt ở người cao tuổi và những người phải lao động nặng nhọc. Việc nhận biết sớm các triệu chứng thoái hóa khớp gối sẽ giúp bạn có biện pháp điều trị kịp thời, ngăn chặn bệnh tiến triển nặng hơn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về các triệu chứng thoái hóa khớp gối và những điều cần lưu ý khi đối mặt với bệnh lý này.
1. Thoái Hóa Khớp Gối Là Gì?
Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp và các cấu trúc liên quan trong khớp gối bị tổn thương và mòn đi theo thời gian. Sụn khớp là lớp mô trơn bao phủ đầu xương, giúp khớp vận động trơn tru và không gây đau đớn. Khi sụn khớp bị mòn đi, xương dưới sụn sẽ cọ xát vào nhau, dẫn đến đau nhức, viêm và hạn chế khả năng vận động của khớp gối.
2. Triệu Chứng Thoái Hóa Khớp Gối
2.1. Đau Nhức Khớp Gối
Đau nhức là triệu chứng thoái hóa khớp gối phổ biến nhất. Ban đầu, cơn đau thường xuất hiện khi bạn vận động như đi bộ, leo cầu thang, hoặc đứng lên ngồi xuống. Đau có thể nhẹ và chỉ thoáng qua, nhưng theo thời gian, cơn đau sẽ trở nên dai dẳng và nghiêm trọng hơn, thậm chí xuất hiện cả khi bạn nghỉ ngơi. Đặc biệt, đau thường tăng lên khi thời tiết thay đổi hoặc khi bạn vận động quá sức.
>> Xem thêm: Thoái hóa khớp
2.2. Cứng Khớp Vào Buổi Sáng
Một trong những triệu chứng đặc trưng của thoái hóa khớp gối là cảm giác cứng khớp vào buổi sáng sau khi thức dậy hoặc sau một thời gian dài không vận động. Tình trạng cứng khớp này thường kéo dài từ vài phút đến vài chục phút và giảm dần khi bạn bắt đầu vận động.
2.3. Sưng Khớp Gối
Thoái hóa khớp gối có thể dẫn đến sưng khớp do viêm hoặc tích tụ dịch khớp. Khớp gối bị sưng thường đi kèm với cảm giác nóng, đỏ và đau khi chạm vào. Sưng khớp không chỉ gây khó chịu mà còn hạn chế khả năng vận động của bạn.
2.4. Tiếng Kêu Lục Cục Khi Vận Động
Khi sụn khớp bị mòn, các đầu xương cọ xát vào nhau mỗi khi bạn cử động khớp gối. Điều này có thể tạo ra tiếng kêu lục cục, rắc hoặc lạo xạo. Tiếng kêu này thường rõ hơn khi bạn uốn cong hoặc duỗi thẳng chân, và có thể đi kèm với cảm giác đau nhói.
2.5. Hạn Chế Vận Động
Thoái hóa khớp gối làm giảm khả năng vận động của khớp, khiến bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi bộ, đứng lên ngồi xuống, hoặc leo cầu thang. Bạn có thể cảm thấy khớp gối bị kẹt hoặc không thể duỗi thẳng chân hoàn toàn.
2.6. Biến Dạng Khớp Gối
Khi bệnh tiến triển nặng, khớp gối có thể bị biến dạng. Biến dạng thường xuất hiện dưới dạng chân bị cong ra ngoài hoặc vào trong, gây ra dáng đi bất thường. Biến dạng khớp gối không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng di chuyển.
2.7. Yếu Cơ Quanh Khớp Gối
Thoái hóa khớp gối có thể làm yếu cơ bắp xung quanh khớp, đặc biệt là cơ tứ đầu đùi. Khi khớp gối bị đau, bạn có xu hướng giảm vận động để tránh đau, dẫn đến sự suy yếu của cơ bắp xung quanh. Điều này làm khớp gối trở nên kém ổn định và dễ bị tổn thương hơn.
>> Xem thêm: Biểu hiện thoái háo khớp gối
3. Nguyên Nhân Gây Thoái Hóa Khớp Gối
3.1. Tuổi Tác
Tuổi tác là nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa khớp gối. Khi chúng ta già đi, khả năng tái tạo sụn khớp giảm, dẫn đến sụn khớp bị mòn và hỏng dần theo thời gian.
3.2. Thừa Cân Và Béo Phì
Thừa cân và béo phì gây áp lực lớn lên khớp gối, làm tăng tốc độ thoái hóa sụn khớp. Những người có chỉ số BMI cao có nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối cao hơn nhiều so với những người có cân nặng bình thường.
>> Xem thêm: Thực phẩm giảm cân
3.3. Chấn Thương Khớp
Chấn thương khớp gối do tai nạn, thể thao hoặc công việc nặng nhọc có thể gây tổn thương sụn khớp, dẫn đến thoái hóa khớp gối sớm. Những người từng bị gãy xương, trật khớp hoặc chấn thương nặng ở khớp gối có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp.
3.4. Yếu Tố Di Truyền
Nếu gia đình bạn có người bị thoái hóa khớp gối, nguy cơ bạn mắc phải bệnh này cũng cao hơn. Yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng đến cấu trúc sụn và khả năng tái tạo của nó.
3.5. Vận Động Quá Mức
Vận động quá mức hoặc thực hiện các hoạt động nặng nhọc trong thời gian dài có thể gây tổn thương sụn khớp và dẫn đến thoái hóa khớp gối. Những người thường xuyên chạy bộ, nhảy dây, hoặc tham gia các môn thể thao cường độ cao có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
4. Điều Trị Thoái Hóa Khớp Gối
4.1. Sử Dụng Thuốc
Thuốc giảm đau như paracetamol hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) thường được sử dụng để giảm triệu chứng đau và viêm khớp. Tuy nhiên, bạn nên tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
4.2. Vật Lý Trị Liệu
Vật lý trị liệu bao gồm các bài tập giãn cơ, kéo giãn và tập luyện nhẹ nhàng, giúp cải thiện chức năng vận động của khớp gối và tăng cường sức mạnh cơ bắp xung quanh khớp.
4.3. Giảm Cân
Giảm cân giúp giảm áp lực lên khớp gối, làm chậm quá trình thoái hóa và giảm đau. Một chế độ ăn uống lành mạnh và tập luyện đều đặn sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng hiệu quả.
4.4. Phẫu Thuật
Trong những trường hợp thoái hóa khớp gối nặng, khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật thay khớp gối hoặc sửa chữa khớp để cải thiện chức năng vận động và giảm đau.
5. Phòng Ngừa Thoái Hóa Khớp Gối
5.1. Duy Trì Cân Nặng Hợp Lý
Giảm cân và duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên khớp gối, từ đó ngăn ngừa thoái hóa khớp.
5.2. Tập Luyện Đúng Cách
Thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện linh hoạt của khớp gối, đồng thời giảm nguy cơ thoái hóa.
>> Xem thêm: Các bài tập aerobic
5.3. Tránh Chấn Thương Khớp
Hãy cẩn thận trong các hoạt động thể thao hoặc công việc hàng ngày để tránh chấn thương khớp gối. Sử dụng thiết bị bảo hộ khi cần thiết và lắng nghe cơ thể để tránh những áp lực không cần thiết lên khớp gối.
Kết Luận
Nhận biết sớm các triệu chứng thoái hóa khớp gối là bước đầu tiên quan trọng để điều trị và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Nếu bạn cảm thấy đau nhức, cứng khớp hoặc gặp khó khăn trong việc vận động, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc chăm sóc và bảo vệ khớp gối đúng cách sẽ giúp bạn duy trì một cuộc sống khỏe mạnh và năng động hơn.
Đọc thêm các bài viết về Sống Khỏe, Bác Sĩ và Chế độ dinh dưỡng lành mạnh tại TOPDR.